Cẩm nang học đầu tư crypto từ a-z cho người mới: Hướng dẫn từng bước hoàn chỉnh

Với sự phát triển bùng nổ trong những năm gần đây, thị trường tiền mã hóa (Crypto) đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư trên toàn cầu.
Vậy Crypto thực chất là gì? Hãy cùng SARCapital.net khám phá chi tiết về lĩnh vực đầy tiềm năng này qua bài viết dưới đây nhé!

Crypto (Cryptocurrency), hay còn được biết đến với các tên gọi như tiền điện tử, tiền ảo, hoặc tiền mã hóa, là một loại tài sản số được phát hành bởi các dự án Blockchain. Crypto được sử dụng để thực hiện giao dịch và trao đổi trên các nền tảng blockchain khác nhau, mang lại tính minh bạch và an toàn cao nhờ công nghệ mã hóa tiên tiến.

Thông thường, tiền điện tử hoạt động mà không cần sự hỗ trợ từ ngân hàng trung ương hay chính phủ.
Thay vì dựa vào các tổ chức tài chính truyền thống, tiền điện tử được vận hành thông qua công nghệ blockchain phi tập trung, đảm bảo tính minh bạch, an toàn và độc lập trong mọi giao dịch.

Ngoài ra, tiền điện tử không tồn tại dưới dạng vật lý như tiền giấy hay tiền xu, mà được xem như tài sản kỹ thuật số.
Giá trị của tiền điện tử được xác định bởi thị trường, phụ thuộc vào sự tương tác giữa người mua và người bán, từ đó hình thành nên giá trị thực tế của các đồng tiền này.

Cryptocurrency có thể được phân loại theo hai cách chính: Coin và Token.

• Coin: Là các loại tiền mã hóa được xây dựng trên blockchain riêng, ví dụ như Bitcoin hoặc Ethereum.
• Token: Là tài sản kỹ thuật số được phát hành trên các blockchain hiện có, thường sử dụng để đại diện cho giá trị hoặc tiện ích trong một hệ sinh thái cụ thể.

Bên cạnh đó, thị trường còn chia thành Bitcoin (đồng tiền mã hóa đầu tiên và phổ biến nhất) và Altcoin (tất cả các loại tiền mã hóa khác ngoài Bitcoin).

Coin là một loại tiền mã hóa được phát triển trên nền tảng blockchain riêng biệt.
Mục đích ra đời của Coin là để giải quyết các vấn đề liên quan đến thanh toán, tài chính, bảo mật hoặc các nhu cầu cụ thể khác của chính blockchain đó. Điểm đặc trưng là mỗi blockchain chỉ có một đồng coin duy nhất, chẳng hạn như BTC (Bitcoin), ETH (Ethereum), NEAR (Near Protocol),…

Token là một loại tiền mã hóa được phát hành trên nền tảng blockchain có sẵn, thay vì xây dựng blockchain riêng như Coin.

Ví dụ:

• Octopus Network sử dụng đồng Token OCT, được phát hành trên blockchain Near Protocol.
• Moonbeam phát hành đồng Token GLMR, hoạt động trên blockchain Polkadot.

Điều này giúp Token tận dụng hạ tầng và tính năng của blockchain nền tảng để phát triển mà không cần tạo mới từ đầu.

Bitcoin chắc chắn là cái tên quen thuộc nhất mà anh em thường nghe đến.
Được xem như nền móng cho sự phát triển của thị trường Crypto, Bitcoin đánh dấu bước khởi đầu cho kỷ nguyên tiền mã hóa và vẫn giữ vai trò quan trọng từ trước đến nay.

Altcoin là thuật ngữ dùng để chỉ tất cả các loại Coin và Token ngoài Bitcoin.
Altcoin bao gồm một loạt các đồng tiền mã hóa khác như Ethereum, Litecoin, Ripple, cùng với các Token phát hành trên các blockchain khác nhau, tạo nên một thị trường đa dạng và phong phú trong không gian tiền mã hóa.

• Bitcoin (BTC): Là đồng tiền mã hóa đầu tiên và phổ biến nhất, đóng vai trò tiên phong trong sự phát triển của thị trường tiền mã hóa.
• Ethereum (ETH): Nền tảng blockchain cho phép phát triển các ứng dụng phi tập trung (dApps) và hợp đồng thông minh, mở ra một thế giới mới cho các nhà phát triển.
• Stablecoin: Là loại tiền mã hóa có giá trị được gắn với tài sản ổn định, chẳng hạn như USD, nhằm giảm thiểu sự biến động giá. Ví dụ: Tether (USDT), USDC.
• Altcoin: Thuật ngữ dùng để chỉ các đồng tiền mã hóa khác không phải là Bitcoin, bao gồm cả Coin và Token từ các dự án khác nhau.

Với một thị trường có sự biến động mạnh như Crypto, điểm thu hút lớn nhất đối với các nhà đầu tư là lợi nhuận cao. Bên cạnh đó, còn một số ưu điểm nổi bật khác, bao gồm:

• Chuyển tiền rẻ và nhanh hơn: Các giao dịch tiền điện tử có thể thực hiện trực tiếp giữa các bên mà không cần qua trung gian như ngân hàng, giúp giảm chi phí và thời gian giao dịch.
• Hệ thống phi tập trung: Không giống như các hệ thống tài chính truyền thống, các mạng blockchain phi tập trung giảm thiểu rủi ro sụp đổ của một điểm duy nhất, làm tăng tính bảo mật và độ ổn định cho hệ thống.

Lợi nhuận cao đi kèm với những rủi ro lớn cho các nhà đầu tư trong thị trường Crypto. Bên cạnh đó, còn một số nhược điểm đáng chú ý, bao gồm:

• Tiêu thụ năng lượng cao: Các hoạt động khai thác tiền điện tử, đặc biệt là đối với Bitcoin, yêu cầu một lượng lớn năng lượng, góp phần làm tăng vấn đề ô nhiễm môi trường.
• Lợi dụng trong hoạt động tội phạm: Tiền điện tử đã trở thành công cụ phổ biến cho các hành vi bất hợp pháp như rửa tiền và mua bán trái phép, do tính ẩn danh và không bị kiểm soát của các giao dịch.

Thao túng thị trường là một vấn đề nghiêm trọng trong không gian tiền điện tử, nơi một số sàn giao dịch đã bị cáo buộc tham gia vào hành vi thao túng giá hoặc giao dịch chống lại lợi ích của khách hàng. Một ví dụ điển hình là vụ việc FTX, sàn giao dịch tiền điện tử lớn, đã bị cáo buộc thao túng thị trường và gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư, làm dấy lên lo ngại về tính minh bạch và sự an toàn trong ngành.

Hiện tại có 2 cách đầu tư Crypto phổ biến đó là:

Các nhà đầu tư mua và giữ tiền mã hóa trong một thời gian dài, kỳ vọng vào sự tăng trưởng giá trị của các đồng tiền này trong tương lai. Phương pháp này thường được áp dụng đối với các đồng tiền lớn như Bitcoin và Ethereum.

Các nhà đầu tư thực hiện các giao dịch mua bán tiền điện tử trong khoảng thời gian ngắn để tận dụng sự biến động giá của thị trường. Phương pháp này yêu cầu kỹ năng phân tích và hiểu rõ về các xu hướng thị trường để đưa ra quyết định chính xác.

Sàn giao dịch tập trung (CEX): Là sàn giao dịch được điều hành bởi một thực thể duy nhất, hoạt động như một trung gian giữa người mua và người bán. CEX tạo điều kiện thuận lợi cho việc đặt lệnh và chuyển tiền giữa các bên tham gia, giúp giao dịch diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, các sàn CEX yêu cầu người dùng phải tin tưởng vào sự bảo mật và sự quản lý của thực thể điều hành. Ví dụ phổ biến của CEX là Binance, Coinbase, và Kraken.

Sàn giao dịch phi tập trung (DEX): Dựa trên công nghệ blockchain, DEX cho phép các giao dịch diễn ra ngang hàng giữa người mua và người bán, mà không cần sự can thiệp của bất kỳ trung gian nào. Điều này mang lại sự tự do và bảo mật cao hơn cho người dùng, vì họ không phải tin tưởng vào một thực thể duy nhất. Một số sàn DEX nổi bật bao gồm Uniswap, SushiSwap, và PancakeSwap.

Giống như các loại tài sản khác, để lưu trữ tiền điện tử, bạn cần có một ví riêng. Hiện nay, có hai loại ví lưu trữ Crypto phổ biến:

Là ví lưu trữ tiền điện tử trực tuyến, luôn kết nối với internet. Ví nóng thường dễ sử dụng và tiện lợi cho việc giao dịch thường xuyên, nhưng cũng dễ bị tấn công nếu không bảo mật tốt. Ví nóng phổ biến như MetaMask, Trust Wallet, và Exodus.

Ưu điểm của ví nóng là dễ sử dụng và tiện lợi, có thể cài đặt trên máy tính, điện thoại, hoặc cài extension trên trình duyệt. Điều này giúp người dùng dễ dàng thực hiện các giao dịch nhanh chóng và theo dõi tài sản tiền điện tử mọi lúc, mọi nơi. Tuy nhiên, vì ví nóng luôn kết nối với internet, nó có thể bị hack bất cứ lúc nào nếu thiết bị của bạn bị tấn công.

Một số ví nóng phổ biến hiện nay là:

• Trust Wallet: Ví di động hỗ trợ nhiều loại tiền điện tử và rất dễ sử dụng.
• MetaMask: Ví phổ biến với khả năng tích hợp trình duyệt, phù hợp với người dùng DeFi và NFT.
• Coin98: Ví hỗ trợ đa nền tảng và tích hợp nhiều blockchain, giúp người dùng dễ dàng quản lý tài sản.

Là ví không kết nối với internet, giúp bảo vệ tiền điện tử khỏi các mối đe dọa trực tuyến. Ví lạnh thường được sử dụng để lưu trữ lâu dài và bảo vệ tài sản khỏi các cuộc tấn công. Các ví lạnh phổ biến bao gồm Ledger và Trezor.

Do đó, ưu điểm lớn của ví lạnh là rất khó bị hack, nhờ vào việc không kết nối trực tiếp với internet. Điều này làm cho tài sản của bạn được bảo vệ an toàn hơn so với ví nóng. Một số ví lạnh phổ biến mà người dùng thường sử dụng có thể kể đến như:

• Ledger Nano S / X: Một trong những ví lạnh phổ biến và đáng tin cậy nhất, hỗ trợ nhiều loại tiền điện tử.
• Trezor One / Trezor Model T: Một lựa chọn khác được nhiều nhà đầu tư ưa chuộng, với tính năng bảo mật cao và giao diện dễ sử dụng.
• KeepKey: Ví lạnh với thiết kế đơn giản và an toàn, hỗ trợ lưu trữ nhiều loại coin khác nhau.

• Blockchain: Công nghệ lưu trữ dữ liệu phân tán, bảo mật và minh bạch, nơi các giao dịch được ghi lại trong các khối và liên kết với nhau theo chuỗi. Nó không thể bị thay đổi hoặc xóa, đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
• DeFi (Tài chính phi tập trung): Là một hệ thống tài chính không cần trung gian như ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính truyền thống. DeFi cho phép người dùng tiếp cận các dịch vụ tài chính như vay, cho vay, bảo hiểm, và giao dịch mà không cần qua bất kỳ bên thứ ba nào, tạo ra sự minh bạch và công bằng.
• NFT (Token không thể thay thế): Là loại token đại diện cho quyền sở hữu một tài sản kỹ thuật số duy nhất, chẳng hạn như tác phẩm nghệ thuật, vật phẩm trong game, hoặc các tài sản số khác. Mỗi NFT có một mã nhận dạng duy nhất, không thể thay thế hoặc sao chép, giúp xác nhận tính xác thực và quyền sở hữu.

• Công cụ theo dõi giá và thông tin cung lưu thông: Đây là các nền tảng giúp nhà đầu tư theo dõi giá trị hiện tại của tiền điện tử, cung cấp thông tin về vốn hóa thị trường, khối lượng giao dịch, và lượng cung lưu thông. Một số công cụ phổ biến bao gồm:
  • CoinMarketCap: Cung cấp thông tin về giá, vốn hóa thị trường và khối lượng giao dịch của hàng nghìn loại tiền điện tử.
  • CoinGecko: Tương tự như CoinMarketCap, cung cấp thông tin chi tiết về các đồng tiền điện tử và các chỉ số thị trường.
  • Crypto Rank: Cung cấp bảng xếp hạng về các đồng tiền điện tử, dự án và các chỉ số quan trọng khác.
• Công cụ phân tích kỹ thuật: Dành cho các nhà giao dịch tiền điện tử, giúp họ phân tích xu hướng giá và tìm kiếm cơ hội giao dịch. Một công cụ nổi bật là:
  • TradingView: Một nền tảng phân tích kỹ thuật mạnh mẽ với các công cụ vẽ đồ thị, chỉ báo kỹ thuật, và khả năng tạo chiến lược giao dịch tự động.

• Quản lý rủi ro: Chỉ nên đầu tư số tiền bạn có thể chấp nhận mất hết mà không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Để giảm thiểu rủi ro, đa dạng hóa danh mục đầu tư và không “bỏ tất cả trứng vào một giỏ”, vì thị trường tiền điện tử là cực kỳ biến động và có thể thay đổi nhanh chóng.
• Bảo mật tài sản: Để bảo vệ tài sản của mình, hãy sử dụng ví crypto an toàn, bật xác thực hai yếu tố (2FA) và không chia sẻ khoá riêng tư (private keys) với bất kỳ ai, vì đây là thông tin cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ tài khoản của bạn.
• Tránh scam: Luôn cảnh giác với những lời mời đầu tư “siêu lợi nhuận” và tránh click vào các đường link lạ hoặc không rõ nguồn gốc, vì chúng có thể là thủ thuật lừa đảo để chiếm đoạt tài sản của bạn.
• Nghiên cứu kỹ trước khi đầu tư: Trước khi quyết định đầu tư vào bất kỳ loại tiền điện tử nào, hãy tìm hiểu kỹ về dự án, đội ngũ phát triển, công nghệ sử dụng, và các yếu tố liên quan khác để đưa ra quyết định sáng suốt và giảm thiểu rủi ro.

Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích cho các tân binh trong thị trường tiền điện tử:

1. Bắt đầu từ từ: Đừng vội vàng đầu tư một số tiền lớn ngay từ đầu. Hãy bắt đầu với một số tiền nhỏ mà bạn có thể chấp nhận mất, để làm quen với thị trường và các công cụ giao dịch.

2. Hiểu rõ thị trường: Trước khi tham gia, hãy nắm vững kiến thức cơ bản về tiền điện tử, công nghệ blockchain và các thuật ngữ quan trọng. Thị trường này rất biến động và dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài, vì vậy việc nâng cao kiến thức sẽ giúp bạn đưa ra quyết định tốt hơn.

3. Lựa chọn các dự án uy tín: Tránh đầu tư vào các dự án không rõ nguồn gốc. Hãy tìm hiểu kỹ về đội ngũ phát triển, mục tiêu và lộ trình của dự án trước khi quyết định đầu tư.

4. Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đừng chỉ tập trung vào một loại tiền điện tử duy nhất. Đa dạng hóa đầu tư giúp giảm thiểu rủi ro nếu một dự án gặp khó khăn.

5. Bảo mật tài sản: Bảo vệ ví tiền điện tử của bạn bằng cách sử dụng các biện pháp bảo mật như xác thực hai yếu tố (2FA) và lưu trữ khóa riêng tư một cách an toàn. Đừng chia sẻ các thông tin bảo mật với bất kỳ ai.

6. Theo dõi thị trường: Sử dụng các công cụ theo dõi giá và phân tích kỹ thuật như CoinMarketCap, CoinGecko và TradingView để cập nhật thông tin và đưa ra quyết định giao dịch đúng thời điểm.

7. Kiên nhẫn và không bị cuốn theo cảm xúc: Thị trường tiền điện tử có thể thay đổi nhanh chóng, vì vậy hãy kiên nhẫn và tránh đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc. Đừng vội vàng bán tháo khi giá giảm hoặc mua vào khi giá lên quá nhanh mà chưa có sự phân tích kỹ càng.

8. Cảnh giác với lừa đảo (scam): Hãy luôn cảnh giác với những lời mời đầu tư “siêu lợi nhuận” và các chiến lược lừa đảo khác. Đừng tin vào những lời hứa dễ dàng, đặc biệt khi có yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền cho bên thứ ba.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về thị trường crypto, cũng như cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản cần thiết để bắt đầu hành trình đầu tư. Hãy luôn ghi nhớ: “Kiến thức là sức mạnh”. Trang bị cho mình đầy đủ kiến thức và kỹ năng sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt và tự tin hơn khi bước chân vào một thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng không kém phần rủi ro này. Chúc bạn thành công và an toàn trên con đường đầu tư tiền điện tử!